Xã Văn Chương thuộc tổng Yên Hòa, huyện Thọ Xương; khi Hà Nội thành một nhượng địa của thực dân Pháp thì đất đó ở ngoài địa giới thành phố, nằm trong tổng Vĩnh An, huyện Hoàn Long, Hà Đông.
Tên Văn Chương có từ cuối thế kỷ XIX, do hai thôn cũ Văn Chương và Huy Văn họp nhất thành một xã. Nhất xã tam thôn: thôn Huy Văn, thôn Văn Hương và thôn Trung Tả. Văn Chương có bốn giáp chia theo xóm.
Giáp Hương Miến là đất cũ ở sát khu vực Văn Miếu, tức là những nhà ở xóm chung quanh Thái Hồ. Ở sát đường Hàng Bột có hai xóm Văn Hương và Huy Văn, xóm Văn Hương thông ra đường cái ở cạnh nhà số 97 Hàng Bột, và xóm Huy Văn ở cạnh số nhà 147. Di tích lịch sử các thôn này có chùa Huy Văn và điện Dục Khánh.
Chùa Huy Văn là một ngôi chùa cổ có từ đời Lê Sơ (thế kỷ XV), chùa đó là nơi lánh nạn của cung phi Ngô Ngọc Dao, vì những chuyện tranh giành thế lực trong cung đình; Ngọc Dao sinh ra hoàng tử Tư Thành ở đây; khi Tư Thành được tôn lên làm vua, tức Lê Thánh Tông, ngưòi mẹ không chịu về cung, nhà vua cho dựng điện Dục Khánh để mẹ ở và thờ Phật. Trong chùa Huy Văn có tượng Quang Thục hoàng thái hậu Ngô Ngọc Dao và tượng Trường Lạc hoàng hậu. Chùa Huy Văn được sửa chữa nhiều lần: một lần vào năm Quý Mùi 1823, một lần vào năm Giáp Tý 1864, lần sau này các quan tỉnh Hà Nội cho rước tượng Lê Thánh Tông trên núi Khán trong thành về thờ chung ở đây.
Giáp Trung Tả ở sâu vào bên trong xế về phía nam, có lối ra phố Khâm Thiên cạnh nhà số 164. Làng Văn Chương còn hai ngõ nữa thông ra phố Hàng Bột (cạnh số nhà 121) và ra phố Khâm Thiên (cạnh số nhà 114). Trong ngõ Văn Chương có điện Tân Minh thờ Đông Hương thánh mẫu, là tổ sư nghề hát ả đào (thần thờ ở đền Hàng Trống).
Trước kia chùa Liên Hoa và hồ ở thôn Trung Tả là của xã Văn Chương; cuối thế kỷ XIX có nạn giặc Cờ đen, chúng khám thấy trong chùa có giấu súng; không ai dám nhận vì sự liên lụy; bên Thổ Quan có Quản Khôi quen với tướng Cờ đen, đứng ra nhận và nhận cả chùa là của Thổ Quan (cụ Ân).
Văn Chương có mấy ngôi mộ cổ; trong làng có chùa “Bụt mọc”, nghĩa là cây đa cạnh cổng chùa có hốc sâu, mọc lên những ụ xù xi trông như hình bụt mọc; chỗ gốc đa còn hai pho tượng đá mò được ở dưới ao lên mang đặt ở trên một chiếc bệ xây, dân làng thường đem hương hoa ra lễ (Hoàng Đạo Thúy).
Làng Văn Chương là một xã trung bình. Đình chung của cả xã ở thôn Huy Văn, ngoài ra mỗi thôn đều có đình riêng, chùa riêng. Làng có bốn họ lớn: họ Nguyễn (đông người nhất), họ Trịnh, họ Bùi, họ Ngô.
Tên là làng Văn Chương, lại ở sát Văn Miếu, vậy mà trước đây cả làng không có ai đỗ đại khoa (đỗ kỳ thi Hội), số cử nhân, tú tài cũng không nhiều. Sau năm 1920, có người đi học trường Pháp-Việt số lượng không đáng kể, lác đác chỉ có mấy người đỗ bằng tiểu học và thành chung. Vì vậy người làng đi học làm công chức cho chính quyền thực dân chẳng có bao nhiêu. Ở sát thành phố, ngưòi có chút chữ nghĩa chỉ đủ đi làm nhân viên sở tư hoặc đi lính khố đỏ khố xanh.
Làng ít ruộng, ngưòi làng không thể sống vào nghề nông. Đàn ông có nhiều người đi làm thợ trong phố, như thợ nề, thợ mộc, đi làm công việc lao động đơn giản. Trong làng sẵn hồ ao nên nhiều gia đình sinh sống về nghề trồng rau muống; đến đầu mùa nước, họ ra sông vớt cá bột về ươm thả ở ao hồ lớn rồi bán làm cá giống.
Dân làng Văn Chương không có mấy gia đình giàu có; cả làng có khoảng mươi nhà xây gạch lợp ngói, đều là của những gia đình có người ra ngoài làm ăn. Đường làng nhỏ hẹp quanh co qua những hồ lớn, “gặp trâu đi phải tránh ra mép đường” (cụ Ân).
