Ngọc Hà là làng được nhiều người Hà Nội biết đến nhất trong số các làng của Thập tam trại tổng Nội. Vì Ngọc Hà có đặc điểm là một làng hoa, một nhu cầu không thể thiếu được của người Hà Nội, người ta hay nghĩ đến Ngọc Hà trước, với một cái tên Hàng Hoa.
Ngọc Hà ở phía đông tổng Nội, sát liền ngay với khu vực sớm được người Pháp mở mang, khi xây dựng phủ Toàn quyền và mở vườn Bách Thảo, làng Ngọc Hà bị lấn mất một phần đất. Địa giới làng ở phía đông là con đường mang tên của làng, phố Ngọc Hà.
Theo bản đồ cũ, làng Ngọc Hà (kể cả phản đất đã mất) không rộng; bên trong có nhiều ao hồ lớn (như đầm Cây Khế ở phía tây làng giáp với Đại Yên, đầm Bảy Gian ở phía nam làng gần Đường Mới Đội Cấn). Làng nhỏ nhưng dân đông, đất thổ cư chiếm một tỷ lệ cao, không có ruộng cấy lúa mà chỉ có vườn trồng rau và hoa xen nhau; vườn và nhà xen kẽ với nhau.
Ngọc Hà chia ra làm nhiều xóm; xóm Giữa (gần đình); xóm Trên (gần Đống Nước; thôn Đống Nước thuộc về Đại Yên); xóm Trong (ờ phía tây); xóm Ngoài (giáp đường Đội Cấn). Các xóm này đều có đường làng thông với bên ngoài, tức là phố Đội Cấn và Đại Yên bên cạnh; các xóm đi ra phó Ngọc Hà chỉ có một lối đi men theo ao đình.
Đình Ngọc Hà ở phía đông bắc làng, cách vườn Bách Thảo một con đường cái. Đình ở giữa một hồ nước rộng trên một bán đảo. Trong đình thờ Huyền Thiên Hắc Đế- Đình Ngọc Hà cũ đã bị tàn phá hồi chiến tranh năm 1946-1947, đình hiện nay được trùng tu năm 1952. Huyền Thiên Hắc Đế có đền chính thờ ờ trên núi Sưa trong Bách Thảo. Ngọc Ha có bốn giáp tổ chức theo địa lý xóm.
Ngọc Hà có mấy họ lớn: Trần Văn, Trần Lê, Trần Nguyễn; họ Phạm ít người lép vế, thường bị chèn ép. Làng ở sát thành phố, kinh tế khá, có điều kiện cho con em trong làng học hành, nên làng có nhiều người được học lên và ra làm công chức. Nhiều người làm ăn giàu có, tậu đất ở ngoài mặt phố làm nhà cho thuê (thí dụ cả khu nhà trong ngõ 5: ngõ Gia Thịnh; hoặc khu nhà trong ngõ 12: ngõ Gia Vinh, đều là những dãy nhà của cùng một chủ đất).
Ngày nay người họ gốc trong làng không còn mấy, người các nơi bên ngoài vào ở trong làng ngày một đông. Ngay từ năm mười, hai mươi, do Ngọc Hà ở gần một sốc cơ quan, xí nghiệp, trại lính nên người ngoài đến tậu đất của làng Ngọc Hà ở phía gần đường cái như Nguyễn Công Tiễu lập Thủy Tiên trang ở gần đường Ngọc Hà trong ngõ 20, hoặc chủ gánh xiếc Tạ Duy Hiển mở cả một trại nuôi thú ở một khu đất đầu phố Quần Ngựa (Đội Cấn ngõ số 32).
Người đến thuê nhà ở trong các ngõ đầu làng Ngọc Hà cũng đông, công chức nhân viên sở tư cũng có, mà đa số là gia đình lính tráng, cai đội Tây có vợ Việt Nam không giá thú, những “me Tây” chuyên nghiệp.
Đồn lính khố xanh ớ ngoài phố Ngọc Hà bảo đảm an ninh cho vùng ven nội này vì gần phủ Toàn quyền và phố Tây.
Về mặt kinh tế, Ngọc Hà không có nhiều ruộng đất vậy mà trồng trọt lại là một nghề chính. Người làng Ngọc Hà nổi tiếng về nghề trồng hoa. Và do ở sát thành phố nên cũng có nhiều người làng vào phố đi làm, họ là công nhân vườn ươm Laforge, thợ trong các nhà máy Rượu bia Hommel, nhà máy Xe điện, nhà máy Thuộc da...Những người học lên có bằng cấp tiểu học, thành chung thì đi làm công chức (thư ký, giáo dục) và các sở tư (kế toán, bán hàng).
