Xuất phát từ một xóm lẻ nhỏ ở góc đông nam làng Hoàng Mai, xóm Bến ở tách riêng trên một cánh đồng trũng gần sông Kim Ngưu; nhưng về phương diện hành chính, nó vẫn là một bộ phận của thôn Đông.
Gọi là xóm Bến chắc là vết tích sông Kim Ngưu và những đầm ao ở quanh đây thành một dòng nước có thể thông với sông Hồng ở bên ngoài vùng Yên Duyên và khu đầm ngòi đi xuống ngang vùng Sét (Thịnh Liệt) với khu Văn Điển. Năm ở đê Liên Mạc (1915) nước tràn về khắp vùng này, người ta đi đò mang hàng ở các chợ dưới lên bán và thuyền đỗ ờ quanh Quán Hảo, chỗ đó vốn là bến thuyền có sẵn xưa.
Tên Thanh Mai chỉ mới có từ sau năm 1930. Có mấy gia đình mới giàu lên, như Phó Dinh, có ruộng, có nhà ngói, làm phó lý, muốn tìm một tên chữ đặt cho làng xóm của mình để được ngang hàng với Bạch Mai, Hoàng Mai, Mai Động, Tương Mai, và đã chọn tên Thanh Mai.
Cho đến những năm ba mươi, xóm Bến là một xóm nghèo, dân xóm hầu hết không có ruộng riêng, chủ những ruộng ở cánh đồng làng đều là người thôn Đông. Nhà cửa ở xóm Bến tồi tàn lụp xụp, đường làng chỉ có một quãng được xây gạch (do Hưng Ký cúng cho cả xã Hoàng Mai), còn thì đều là đường đất đi vào các ngõ, làng ở chỗ đất trũng nhiều hồ ao, mùa mưa nước ngập lầy lội. Điều kiện vệ sinh thiếu vì người và súc vật (bò, lợn) thả rông, phóng uế bừa bãi khắp nơi. Nhiều năm phát
sinh bệnh dịch - đậu mùa, thổ tả, thương hàn - xóm này có nhiều người mắc bệnh nhất.
Xóm Bến (Thanh Mai) trước kia nhỏ, là một xóm của thôn Đông; đến nay (1982) đã phát triển thành bốn xóm, đó là các xóm Thanh Mai, Thanh Bình, Thanh Trung và xóm Mới. Giữa làng có một giếng nước ăn xây to.
Thanh Mai chung đình, chung chùa với cả làng xã, và có riêng đền Lừ và đền Quang Minh (thường gọi là đền Cô Vân). Đền thờ Phạm Tổ Thu (tùy tướng của Trần Khát Chân) vào đám trung tuần tháng tám, rước bài vị đến đình Hoàng Mai (qua đồng Mả Cả, còn gọi là đồng Nghè, xuống đường Tương Mai, rồi theo đường cái Trương Định, theo đường Bạch Mai lên Cầu Dền múa tứ linh, thả diều sáo (diều sải 6 mét đường kính, sáo 20 phân), thả chim, múa sư tử, hát trống quân.
Thanh Mai có họ Hoàng, đông chừng 20 gia đình; họ Nguyễn Hữu, Nguyễn Duy (hai họ Nguyên sau này khá giả); họ Đỗ ít ngưòi nhất. Hiện nay (1982) Hợp tác xã Thanh Mai dân số lên tói 400 nguôi, có người nơi khác di cư đến.
Khi đã có tên Thanh Mai (những năm thập niên ba mươi) do một số gia đình có người đi lính, làm công nhân, ở ngoài tỉnh được làm cửu phẩm (cửu Trước ở ngành cảnh sát, cử Lễ công nhân bưu điện) có gia đình làm ăn khám khá tậu được ruộng riêng (như Phó Dinh có năm mẫu tư, 10 gia đình khác có từ một đến ba mẫu). Xóm Bến đã có nhà ngói được dám bảy chiếc kế cả nhà thờ họ (nhà của những gia đình Khểnh, Trình Thọ, Phó Cơ, Bưởi, Mai, bà Đa, cụ Tịnh...)
Ở Thanh Mai gia đình nào cũng làm nông nghiệp; trừ một số ít gia đình đá có ruộng riêng, còn thì phải thuê ruộng cấy rẽ của người thôn Đông.
Xóm Bến có nghề nuôi vịt đàn, có đàn đông đến hàng nghìn con.
Do học hành ít, đàn ông chỉ có số ít ra ngoài đi làm, và chỉ là công nhân thợ sắt, thợ sửa máy ở mấy xưởng tự sửa của người Pháp trên phố, một số khác vào làm công sở, địa vị thấp kém như cảnh sát, bưu tá đưa thư, cai lục lộ, hoặc đi làm lính khố đỏ khố xanh. Làng nghèo, những nám ba mươi nhiều người phải bỏ quê hương ký giấy đi làm phu ở các đồn điền cao su Nam kỳ và mỏ Tân Thế giới, người đi làm cũng nhiều mà ít thấy người trở về.
Từ 1956 trở đi, Thanh Mai lên hợp tác xã, dân làng no ấm, nhà ngói san sát trong khắp các ngõ; cánh đồng chung quanh làng được xây dựng nhiều cơ quan xí nghiệp: Nhà máy Nước Tương Mai, Nhà máy Điện cơ Thống Nhất, khu quân sự Radar. Còn lại hai bãi tha ma ở quãng giữa đình Hoàng Mai và đình Cô Vân dần cũng thành xóm nhà ở. Có những xí nghiệp cơ quan kể trên, công nhân viên và dân ở các nơi khác đến làm nhà ở đông, Thanh Mai thêm hai xóm mới là xóm Mới và xóm Đền Lừ ở cánh đồng làng phía đông.
